Ervaringsverhaal van Bert van Rixtel over ESMO (European Society for Medical Oncology), 29 september - 1 oktober 2019, Barcelona, met subsidie van V&VN Oncologie

Dankzij een subsidie van V&VN Oncologie werd ik in de gelegenheid gesteld de ESMO (European Society for Medical Oncology) 2019 in Barcelona te bezoeken. Waarvoor dank.

Mijn focus lag (en ligt nog steeds) op kwaliteit van leven als mensen de diagnose kanker hebben gekregen en al dan niet een behandeling ondergaan. Het programma van dit congres stond bomvol wetenschappelijke presentaties over de nieuwste behandelingen, combinaties van middelen en daarmee het verlengen van leven. Ik was daarbij aangenaam verrast dat er steeds meer ruimte komt voor kwaliteit van leven tijdens en zeker ook na een behandeling en dat deze sessies ook zeer goed werden bezocht (zalen zaten bomvol).

Het is inmiddels duidelijk dat interventies gericht op kwaliteit van leven prognostisch is voor de survival van patiënten. Dat deze interventies de tijd die patiënten nog hebben verbeterd en dat stress gereduceerd wordt. En last but not least, dat het de communicatie tussen patiënt en professional verbetert. Wat daarbij wel van belang is dat we goed in kaart kunnen brengen wat patiënten kunnen ervaren (signs en symptoms). Er is natuurlijk veel ontwikkeld op dit gebied maar wellicht vraagt het nog meer onderzoek nu er meer diversiteit is in behandelingen met elk hun eigen signs en symptoms. Patiënten met kanker (over)leven langer waardoor er ook late effecten beter in kaart gebracht moeten worden. Deze effecten zijn voor de meest recente therapievormen nog niet volledig duidelijk op dit moment.

Dit brengt me naar een presentatie van de EONS (European Oncology Nursing Society, die tegelijkertijd plaatsvond met de ESMO), over kwalitatief onderzoek waarbij met name verpleegkundigen kunnen excelleren. Hierbij was de strekking hoe we Patiënt Reported Outcome Measurements zouden kunnen samenstellen, verzamelen, onderzoeken en ze verfijnen naar de kern van waar ze over zouden moeten gaan (los van elke interpretatie). Dit is een onderzoekslandschap wat zich bij uitstek geschikt leent voor het verpleegkundig domein.

Daarnaast heb ik meerdere presentaties bijgewoond over hoe patiënt centered care vorm kan krijgen op de (poli)kliniek en dat we daarbij onze kijk op onze rol als professional moeten heroverwegen. Niet: “whats the matter with you”, maar meer naar “what matters to you”. Presentaties gingen over de communicatie- en relationele vaardigheden van de professionals en over organisatie van zorg wat ertoe moet leiden dat de patiënt werkelijk in het centrum van de zorg geplaatst kan worden. Een mooie zin die me is bijgebleven is dat compassionate care is safer, more effective, saves time, reduces demand, gives meaning to work and costs less. En dit is onderbouwd met data!

Voor mijzelf merk ik dat er naast grote uitdagingen liggen in het verpleegkundig beroep in kwalitatief onderzoek gericht op de ontwikkeling van PRO’s (patiënt reported outcomes). En dat we daarnaast het hart in de zorg terug kunnen brengen en dat “Het er zijn” een interventie is die bovenaan zou moeten staan in elke visie en/of missie die geschreven wordt over ons vak. In gesprekken tijdens het congres met collega’s (artsen en verpleegkundigen) merk ik dat er ook veel draagvlak is voor Het samenstellen van PRO’s, maar tevens ook de enorme hoeveelheid onderzoek die dit met zich meebrengt.

Ik ga veranderen van werkgever en ga naar een academisch ziekenhuis. Daar waar de nadruk ligt op wetenschap en ik denk dat daar ook een bodem gelegd kan worden voor onderzoek (PRO’s-PROM’s, en zeker ook onderzoek naar kwaliteit van leven). Ik ben in dit congres enorm gevoed om bezig te gaan met een vervolgstap in mijn carrière en dat is het doen van onderzoek gericht op kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven.

Ik wil graag afsluiten met een conclusie van een presentatie dat we patiënt-centered care nodig hebben om de patiënt te behandelen (PRO’s) en dat we compassion centered care nodig hebben om onze patiënten te helen. Inmiddels presenteer ik regelmatig in het land rondom het integreren van het concept Positieve Gezondheid in de verpleegkundige beroepspraktijk en ik heb veel aanknopingspunten gevonden op dit congres die ik in mijn presentaties zal integreren.

Bert van Rixtel, Verpleegkundig Specialist Uro-oncologie, palliatieve zorg en trainer Positieve Gezondheid, Jeroen Bosch Ziekenhuis, Den Bosch.