Betere kankerzorg dankzij één aanspreekpunt

Bam. De diagnose: kanker. Kan er worden behandeld? Zo ja, welke behandeling dan? Welke impact heeft deze keuze op mijn dagelijkse leven? Als patiënt loop je rond met een hoofd vol vragen. Maar bij wie kun je terecht? Een kwart van de patiënten met kanker mist een vast aanspreekpunt in het ziekenhuis. Dit blijkt uit een onderzoek van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten organisaties (NFK). Ook de afdeling V&VN Oncologie pleit voor één vast aanspreekpunt. Cora Vegter, voorzitter van het afdelingsbestuur, legt uit.

Waarom is één aanspreekpunt voor patiënten met kanker zo belangrijk?

“Wanneer je als patiënt op de afdeling oncologie terechtkomt, beland je in een soort achtbaan. Er moet van alles en emoties spelen een grote rol. Vaak weten patiënten niet waar ze naartoe moeten met vragen en klachten. Alles bij de arts neerleggen kan niet. Dan raken zij overbelast. Eén contactpersoon die vragen kan beantwoorden of de patiënt kan doorverwijzen biedt uitkomst.”

Wie zou deze rol volgens jullie het beste kunnen vervullen?

“Uit het onderzoek van de NFK blijkt dat deze rol het beste vervuld kan worden door een gespecialiseerd verpleegkundige. Hier zijn wij als V&VN Oncologie heel blij mee. Wij zien daarnaast ook de mogelijkheid om deze rol te laten vervullen door een verpleegkundig specialist oncologie. Als je kijkt naar wat patiënten van een vast aanspreekpunt verwachten, zie je dat dit goed past bij deze functies. Niemand weet alles, maar een gespecialiseerd verpleegkundige of verpleegkundig specialist kent de patiënt, kent het proces en weet bij wie je voor welke vragen moet zijn. Bovendien hebben alle ziekenhuizen gespecialiseerd verpleegkundigen en verpleegkundigen specialisten. Wel spelen de personeelstekorten een rol. Er moeten voldoende mensen in deze functies beschikbaar zijn.”

Wat betekent dit voor de rol van de arts?

“In de praktijk zie je dat een patiënt andere dingen met de arts bespreekt dan met de verpleegkundige. Een voorbeeld: de arts vraagt een patiënt te stoppen met roken wanneer hij aan chemo begint. De patiënt weet dat hij chemo moet krijgen, dus zal waarschijnlijk toezeggen. Met de verpleegkundige komt het gesprek op gang: de patiënt vindt het heel moeilijk om te stoppen met roken. Beide zorgverleners spelen dus een andere rol. De patiënt heeft beide rollen nodig om goede zorg te kunnen ontvangen. Het is daarom belangrijk dat de arts en de verpleegkundige samen optrekken. De rol van vast aanspreekpunt staat los van de rol van hoofdbehandelaar.”

Is het vaste aanspreekpunt één persoon?

“Het liefst wil je één naam die terug te vinden is in het dossier van een patiënt. Het gevolg is dan wel: die persoon krijgt heel veel verantwoordelijkheden en kan eigenlijk nooit op vakantie. Er moet goed worden uitgezocht: hoe pak je dit aan? In het ziekenhuis waar ik werk, het Gelre ziekenhuis in Apeldoorn, zijn we hier nog niet uit. Er bestaat bij ons al wel een nummer dat altijd wordt opgenomen door een oncologieverpleegkundige. Patiënten die chemo krijgen kunnen dit nummer dag en nacht bellen. De oncologieverpleegkundigen hebben nauw contact met de oncoloog. Zo kunnen ook vragen over de behandeling snel worden beantwoord."

Welke rol spelen jullie, als afdeling V&VN Oncologie, in dit verhaal?

“We kijken samen met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) hoe de indicator ‘Vast aanspreekpunt in de oncologische keten’ kan worden doorontwikkeld. De indicator die er nu ligt, is niet concreet genoeg. Ook moet deze indicator overeenkomen met wat er in het normeringsrapport van Soncos staat over dit onderwerp. Voor zowel de indicator van de inspectie als voor het Soncos rapport zijn we in gesprek met onder andere de medisch specialisten. Het is zaak om alles onderling goed af te stemmen en te borgen. Wat wordt er verwacht van een vast aanspreekpunt? Wie zou die rol moeten vervullen? Wat heeft de patiënt nodig? Dat laatste moet het uitgangspunt zijn.”