V&VN-ledenpanel: PROM-vragenlijsten nog lang niet altijd bekend

Afdelingen van V&VN werken regelmatig mee aan de ontwikkeling van indicatoren. Alle leden krijgen daar in hun werk mee te maken, bijvoorbeeld omdat deze uitgevraagd worden. Afgelopen regeerperiode stonden transparantie van geboden zorg en zorgresultaten hoog op de politieke agenda. Steeds vaker komen ook PROM-vragenlijsten ter sprake.

PROM staat voor 'patiënt reported outcome measures'. Het zijn vragenlijsten die patiënten vragen naar de door hen zélf ervaren uitkomsten van de zorg. De vraag is op welke manier door patiënten ervaren uitkomsten van zorg gebruikt kunnen en moeten gaan worden. Dat was voor V&VN reden om aan het V&VN-ledenpanel voor te leggen wie van onze leden bekend zijn met deze vragenlijsten. Of deze nuttig zijn in de praktijk en wat jullie in de praktijk belangrijk vinden. 760 leden reageerden met de volgende uitkomsten:

Bekendheid PROM-vragenlijsten

PROM-vragenlijsten zijn nog niet algemeen bekend onder onze leden, of worden niet als zodanig herkend. Voorbeelden van PROM-vragenlijsten zijn vragenlijsten over de kwaliteit van leven, mobiliteit en zelfbeeld. De vragenlijsten worden op meerdere momenten ingevuld: een 0-meting, tijdens en aan het eind van de behandeling. 25% van de deelnemers aan deze peiling gaven aan bekend te zijn met PROMs: 32% kent alleen de term en 19% gebruikt ze ook echt in het werk. Er worden ook instrumenten gebruikt die vergelijkbaar zijn met PROM-vragenlijsten zoals de lastmeter, pijnscore en evaluatie met de patiënt.

Gebruik uitkomsten: terugkoppeling noodzakelijk

Een van de mogelijke redenen voor de onbekendheid met PROM-vragenlijsten lijkt te liggen in het ontbreken van terugkoppeling van de uitkomsten naar de verpleegkundigen en verzorgenden. Willen PROMs voor verpleegkundigen en verzorgenden van nut zijn, dan is het van belang om terugkoppeling van de uitkomsten te vragen en te ontvangen.

PROMs: gebruik de uitkomsten in het gesprek met de patiënt

Het meeste nut en meerwaarde zien de respondenten in het gebruik van de uitkomsten in het gesprek met de patiënt. Dit biedt de mogelijkheid de zorg aan te passen aan de individuele behoeften. Vooral het bespreken van de uitkomsten op patiëntniveau past goed bij de rol van de verzorgende, verpleegkundige of de verpleegkundig specialist als intermediair tussen de medische en de verpleegkundige wereld. Oog hebben voor de patiëntervaring over de uitkomsten van de zorg biedt een veel completer beeld dan alleen naar de aandoening te kijken. Een benadering die voor onze beroepsgroepen niet nieuw is in het gesprek met de patiënt.

Voorwaarde voor PROMs

Een terugkoppeling van de uitkomsten op individueel patiëntniveau, tijd en ruimte om de uitkomsten te kunnen interpreteren en tijd en ruimte om het gesprek aan te kunnen gaan met de patiënt over de ervaren uitkomsten worden door de leden als belangrijke voorwaarden benoemd. Slechts dan kunnen PROMs gebruikt worden in het gesprek met de patiënt en helpen ze bij het verbeteren van de zorg voor die patiënt.

Betrokkenheid bij PROMs

De resultaten van de enquête laten zien dat onze leden in het hele proces betrokken willen zijn: van inhoudelijke ontwikkeling (75%), tot het moment van afname (51%) tot het ontvangen van terugkoppeling (77%) en gebruik er van in het gesprek met de patiënt (78%).

Relevante thema's

Vooral kwaliteit van leven, zelfredzaamheid en eigen regie worden als belangrijke thema's aangedragen om op te nemen in PROM-vragenlijsten. Ook thema’s als wensen, verwachtingen en resultaten van de zorg en klachtenvermindering vinden onze leden belangrijk om uit te vragen bij patiënten. Regelmatig wordt ook de aandacht voor mantelzorg en familie aangestipt.

PREMS

Naast de thema's voor PROMs werden ook meerdere onderwerpen benoemd die meer relevant zijn voor PREM- vragenlijsten (patiënt reported experience measures), vragenlijsten die vragen naar de door de patiënt ervaren zorg. Onderwerpen die benoemd werden zijn:

• Bejegening (serieus nemen, vertrouwen, veiligheid, begrip)
• Afstemming op de behoefte aan zorg
• Informatievoorziening
• Vraag naar verbeterpunten

Gebruik resultaten

De vragenlijst heeft V&VN meer inzicht en informatie gegeven over het nut en het gebruik van PROM-vragenlijsten in de dagelijkse praktijk. V&VN neemt deze informatie mee in de gesprekken die zij heeft met patiëntorganisaties, brancheorganisaties, het ministerie van VWS, beleidmakers en onderzoeksinstellingen.

Dit nieuwsartikel is per december 2019 overgeplaatst van de oude website van V&VN naar de vernieuwde website. Eerder geplaatste reacties komen hiermee te vervallen. Wil je reageren op dit artikel? Praat verder op social media.