V&VN MeetUps over zeggenschap: ‘Doen en oefenen’
- 12 mei 2023
- Nieuwsbericht
- V&VN Algemeen
Hoe zorg je er als verpleegkundige, verzorgende of verpleegkundig specialist voor dat er naar je wordt geluisterd? En hoe inspireer je collega’s om hetzelfde te doen? Op 12 mei, de Dag van de Verpleging, gingen V&VN-leden met elkaar in gesprek over professionele zeggenschap in de zorg tijdens drie V&VN MeetUps, in Alkmaar, Boxtel en Venlo.
De aftrap van de drie MeetUps was in VieCuri Medisch Centrum in Venlo. Spreker was Pieterbas Lalleman, verpleegkundige en lector Leiderschap aan de Fontys Hogeschool. Hij promoveerde op het thema verpleegkundig leiderschap en werkte mee aan diverse onderzoeken rondom zeggenschap. Volgens Pieterbas zitten we met zijn allen in een boeggolf waarin we actief leiderschap en zeggenschap oppakken. “Er gebeurt ontzettend veel! Er zijn ook nog vragen, maar we zijn ermee bezig: verpleegkundigen, en ook verzorgenden.” Leiderschap gaat over doen en oefenen, zegt Pieterbas. “Waar staan we en waar willen we naartoe? Je moet het voorleven.” Leiderschap kun je volgens hem uitoefenen op diverse niveaus: dicht bij jezelf, binnen je team, binnen je organisatie, maar óók daarbuiten. Via de media bijvoorbeeld. “Als je dat goed doet en je laat van je horen, dan kun je zomaar op de voorpagina van de Volkskrant komen te staan. Of je krijgt een stuk in Trouw.”
‘Wij pakken die tijd voor zeggenschap steeds meer’
“We krijgen steeds meer zeggenschap”, beaamt een zorgprofessional in de zaal. “Het is echt anders dan jaren terug. Jonge artsen gaan veel vaker de samenwerking aan met verpleegkundigen, ook in het beleid over de patiënt. ’s Morgens wordt aan ons gevraagd: loop je tegen problemen aan en hoe kunnen we dat oplossen?” Een wijkverpleegkundige in opleiding ervaart het anders: “Leiderschap is bij ons in de wijk nog ver weg: er zijn mensen die de kar willen trekken, maar er zijn ook collega’s die niet willen volgen. Dat is prima, maar belangrijk is natuurlijk wel om iedereen op één lijn te krijgen. Iedereen moet durven zeggen waar hij voor staat en dat lukt bij ons in het team nog niet.”
(Lees verder na de kaders)
V&VN MeetUp in Alkmaar: ‘Laat je niet uit het veld slaan door weerstand’
“We moeten niet wachten tot we zeggenschap ervaren.” Dat zeiden meerdere verpleegkundigen en verzorgenden tijdens de MeetUp over zeggenschap. “We moeten gewoon de regie pakken. Wij zijn degenen die moeten uitvoeren. Begin klein in je eigen team, met pilots.” Als voorbeeld noemde een verpleegkundige de introductie van klittenbandzwachtels. “We rolden deze pilot met succes uit. Wij zitten in het kernteam mét de manager en als er iets nieuws is dat wij als verpleegkundigen niet willen, dan gaat het niet door.” V&VN-voorzitter Bianca Buurman vindt dat de mindset moet veranderen. “Onze beroepsgroep is de oplossing voor een toekomstbestendige zorg.” Een zorgprofessional: “We moeten niet mopperen, maar opperen.” De meeste aanwezigen zijn het erover eens dat de beroepsgroep meer voor zichzelf moet opkomen. “We zijn nog steeds te bescheiden en moeten assertiever zijn richting managers, huisartsen en specialisten. We maken samen de zorg voor patiënt beter.” Buurman: “Laat je niet uit het veld slaan door weerstand. De eerste reactie van een ander is vaak tegendruk als er dingen moeten veranderen. Dat is niet erg. Blijf voor jezelf opkomen en voor de cliënt.
V&VN MeetUp in Boxtel: ‘Wat heb je nodig voor meer zeggenschap?’
Schrijf je overuren of overleg je dat eerst? En vraag je toestemming om naar een bijeenkomst te gaan of meld je je gewoon aan? In Zorgexpertisehuis Liduina in Boxtel nam verpleegkundige en verplegingswetenschapper Eline de Kok als eerste het woord. Ze werkt in haar promotieonderzoek REBEL-V (Rebelse Excellente Bevlogen Energieke Leiders in de Verpleegkunde) aan het beter begrijpen van rebels verpleegkundig leiderschap. Want hoe pak je zeggenschap? En wat heb je daarvoor nodig? Precies waar in Boxtel behoefte aan is. Aangeven waar je het niet mee eens bent, dat lukt. Maar de aanwezigen komen samen tot de conclusie dat het soms ontbreekt aan reflectie op eigen handelen en communicatie. “We maken het niet af. We kaarten dingen aan, maar geven niet aan wat er dan wél nodig is. Terwijl er dan pas stappen kunnen worden gemaakt.”
Dit is mijn vak! | Dag van de Verpleging 2023
Goede en veilige zorg vraagt de komende decennia meer dan ooit om verpleegkundige oplossingen. Daarom laten we zien wat het beroep van verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten uniek maakt. We laten zien wat de kern van ons vak is en wat er nodig is om ons beroep goed te kunnen ontwikkelen en zo de zorg beter te maken. Help mee om jouw vak in beeld te brengen: doe mee aan de fotocampagne #ditismijnvak en deel de video. Je vindt er alles over op deze pagina.
(Lees hieronder het vervolg over de V&VN MeetUp in Venlo)
Een ander zegt dat het slagen van meer zeggenschap ook afhangt van het meekrijgen van collega’s. Dat is soms lastig. “Óf ze zijn met andere dingen bezig, óf ze hebben geen tijd.” “Wij pakken die tijd, steeds meer”, reageert een aanwezige. “Maar je bent daarbij afhankelijk van een management dat leiderschap en zeggenschap wil faciliteren.” Een sociaal psychiatrisch verpleegkundige: “Ik ben van de actie. Mijn cliënten zijn leidend, en niet de protocollen. Gaan we niet vooruit, dan maak ik me sterk voor een andere aanpak. Als dat goed uitpakt, wordt het gezien in de organisatie.” Haar assertiviteit werd zelfs landelijk opgemerkt. “Ben je ineens in gesprek met een Kamerlid.”
Conclusie van de MeetUp in Venlo: als je zeggenschap oppakt en je komt op voor je vak door actief van je te laten horen, dan komt er iets in beweging. Maar daarvoor is ondersteuning van collega’s en leidinggevenden essentieel.
Word lid en praat mee!
Samen met 105.000 leden maken we ons als beroepsvereniging sterk voor professionalisering van de beroepen verpleegkundige, verzorgende en verpleegkundig specialist. Leden horen, zien en helpen; dat is waar we als V&VN voor staan. Wil jij invloed hebben op hoe jouw beroep zich ontwikkelt? Word lid van V&VN.
